Metaverse là gì?

Nếu đã từng xem một bộ phim bom tấn của Hollywood như Ma trận, Inception, Ready Player 1, bạn đã tiếp xúc với những hình thái của Metaverse trên màn ảnh rộng. Trong thế giới kỹ thuật số, Metaverse đã được khuếch đại tiềm năng và ứng dụng nhiều hơn bao giờ hết. Cùng tìm hiểu những khía cạnh của Metaverse trong bài viết này.

Thay vì các cuộc gọi Zoom, bạn có thể tương tác với đồng nghiệp và khách hàng trong một môi trường ảo giống như thật. Bạn có thể mua nhà, chơi trò chơi điện tử, tương tác với gia đình và bạn bè, tham dự các buổi hòa nhạc, mua sắm, thử quần áo tại cửa hàng và mua các mặt hàng. Người ta dự đoán rằng metaverse sẽ là bước tiến quan trọng tiếp theo của Internet.

Định nghĩa Metaverse

Metaverse là một mạng lưới các môi trường ảo hoạt động liên tục, trong đó nhiều người có thể tương tác với nhau và với các đối tượng kỹ thuật số khác, khi vận hành các đại diện ảo của chính họ – hay còn gọi là avatars. Hãy nghĩ đến sự kết hợp giữa thực tế ảo nhập vai (immersive virtual reality), trò chơi nhập vai trực tuyến nhiều người chơi (role – playing game) và mạng lưới web.

Wikipedia định nghĩa nó là một không gian chia sẻ tập thể ảo, được tạo ra bởi sự hội tụ của “thực tế vật lý được tăng cường bởi công nghệ ảo” và “không gian ảo bền vững về mặt vật lý”, bao gồm tổng tất cả các thế giới ảo virtual reality, thực tế tăng cường augmented reality và Internet. Thuật ngữ này thường được sử dụng để mô tả khái niệm được tạo thành từ các không gian ảo 3D liên tục, được chia sẻ, được liên kết với nhau thành một vũ trụ ảo có thể nhận thức được. 

Cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng bán chạy nhất ‘Snow Crash’ đã mang đến cho thế giới từ ‘metaverse’ .

Metaverse là một từ ghép của meta, có nghĩa là siêu việt và verse, trong từ universe – vũ trụ. Tiểu thuyết gia khoa học viễn tưởng Neal Stephenson đã đặt ra thuật ngữ này trong cuốn tiểu thuyết “Snow Crash” ra đời năm 1992 của ông để mô tả một thế giới ảo. Trong đó nhân vật chính, Hiro Protagonist, đã giao lưu xã hội, mua sắm và đánh bại kẻ thù trong thế giới thực thông qua hình avatar của mình. Khái niệm này đã có trước đó và được phổ biến với tên gọi “không gian mạng” (cyberspace) trong cuốn tiểu thuyết đột phá ra mắt năm 1984 “Neuromancer” của William Gibson.

Matthew Ball, một nhà đầu tư mạo hiểm và là một nhà viết tiểu luận, mô tả metaverse không phải là một thế giới ảo hay một không gian, mà là “một dạng trạng thái kế thừa của Mobile Internet” – một khuôn khổ mới cho cuộc sống cực kỳ kết nối. “Sẽ không có Trước Metaverse và Sau Metaverse, anh ấy viết. “Thay vào đó, metaverse sẽ dần xuất hiện theo thời gian khi các sản phẩm, dịch vụ,… tích hợp và kết nối với nhau.”

Mark Zuckerberg, Giám đốc điều hành của Facebook, là một trong những nhà lãnh đạo theo đuổi sứ mệnh làm cho metaverse có sẵn và có thể truy cập được từ tất cả mọi người. Zuckerberg nói với các nhân viên của mình rằng anh ấy tin rằng đây sẽ là một phần quan trọng trong tương lai của Facebook. “Đó là một môi trường ảo, nơi bạn có thể hiện diện với mọi người trong không gian kỹ thuật số.” Zuckerberg dự đoán, “Bạn có thể nghĩ về điều này như một dạng internet hiện thân mà bạn đang ở bên trong thay vì chỉ nhìn vào nó. Chúng tôi tin rằng đây sẽ là sự kế thừa của Internet di động.” Anh cũng đề cập đến môi trường thực tế ảo thử nghiệm Horizon, nơi anh ấy hy vọng mọi người sẽ khám phá bằng cách sử dụng tai nghe Oculus của Facebook.

Những yếu tố duy trì hoạt động của Metaverse

Có ba khía cạnh chính của metaverse: sự hiện diện, khả năng tương tác và tiêu chuẩn hóa.

• Hiện diện là cảm giác thực sự ở trong một không gian ảo, với những người dùng ảo khác. Nhiều thập kỷ nghiên cứu đã chỉ ra rằng ý thức hiện thân này cải thiện chất lượng của các tương tác trực tuyến. Cảm giác hiện diện này có được nhờ các công nghệ thực tế ảo như màn hình gắn trên đầu.
• Khả năng tương tác có nghĩa là có thể di chuyển liền mạch giữa các không gian ảo với cùng một tài sản ảo, chẳng hạn như hình đại diện và các vật phẩm kỹ thuật số (digital items). Game ReadyPlayerMe cho phép mọi người tạo hình đại diện mà họ có thể sử dụng trong hàng trăm thế giới ảo khác nhau, bao gồm cả trong các cuộc họp Zoom thông qua các ứng dụng như Animaze. Trong khi đó, các công nghệ blockchain như tiền điện tử và NFT tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển hàng hóa kỹ thuật số qua các biên giới ảo.
• Tiêu chuẩn hóa là yếu tố đồng bộ, cho phép khả năng tương tác của các nền tảng và dịch vụ trên toàn bộ metaverse. Như với tất cả các công nghệ truyền thông đại chúng – từ báo in đến nhắn tin SMS – các tiêu chuẩn công nghệ chung là điều cần thiết để một nền tảng kỹ thuật số được áp dụng rộng rãi. Các tổ chức quốc tế như Open Metaverse Interoperability Group (Tập đoàn Metaverse mở và siêu đa dạng) sẽ xác định các tiêu chuẩn này.

Để hoạt động, Metaverse yêu cầu một giao thức giống với hội nghị truyền hình và trò chơi điện tử hơn. Những trải nghiệm này hoạt động nhờ các kết nối liên tục cập nhật lẫn nhau trong thời gian thực và với mức độ chính xác mà các chương trình Internet hiện nay chưa đề cao. 

Tại sao metaverse lại quan trọng?

Các chuyên gia tiếp thị và truyền thông cần chú ý đến metaverse vì nó là nấc thang tiếp theo của tương tác trực tuyến. Giống như mạng xã hội đã cách mạng hóa bối cảnh tiếp thị trực tuyến, metaverse cũng vậy.

Nếu bạn sở hữu một NFT hoặc thậm chí chỉ một số tiền điện tử, bạn là một phần của trải nghiệm metaverse. Nếu bạn đã tham dự một cuộc họp công việc hoặc một bữa tiệc bằng cách sử dụng hình avatar trên nền tảng kỹ thuật số, bạn đang bước vào vùng lân cận của metaverse.

Fortnite, Minecraft và Animal Crossing hiện nay mới chỉ là những trò chơi, nhưng đã có cơ sở người dùng lớn, thế giới chi tiết và nội dung do người dùng sáng tạo ra. Facebook cũng đang hướng tới metaverse với nền tảng truyền thông xã hội dựa trên công nghệ virtual reality. Niantic, Magic Leap, Microsoft và nhiều hãng khác cũng đang nghiên cứu về nó.

Đại dịch cũng đã thay đổi văn hóa trực tuyến. Các cuộc đoàn tụ gia đình trên Zoom, đám cưới trên Animal Crossing, tốt nghiệp trên Minecraft và ứng dụng thử quần áo online,… đều đã trở thành những hình thức không còn xa la. Các thương hiệu lớn chắc chắn sẽ tham gia và đóng một vai trò quan trọng trong metaverse.

Hiện tại, bạn chỉ có thể trải nghiệm Internet khi truy cập vào đó, nhưng với thiết bị, hình thức kết nối và công nghệ mới, chúng ta sẽ có thể trải nghiệm Internet mỗi giây mỗi phút.

Hiện nay, metaverse đang thật sự được xây dựng. Kevin Kelly, phóng viên tờ Wired, đã viết một bài vào năm 2019 với tựa đề “Chào mừng đến với Thế giới song song”. Trong đó, ông mô tả cách thực tế tăng cường augmented reality đang kích hoạt một nền tảng công nghệ lớn tiếp theo. 

“Chúng ta đang xây dựng một bản đồ song song 1-1 với phạm vi gần như không thể tưởng tượng được. Khi nó hoàn thành, thực tế vật lý của chúng ta sẽ hợp nhất với vũ trụ kỹ thuật số”. Nói cách khác, hãy sẵn sàng để gặp gỡ hiện diện song sinh trên kỹ thuật số của bạn,ngôi nhà bạn, đất nước của bạn, văn phòng của bạn và thậm chí là cuộc sống của bạn.

Thế giới ảo không ngừng phát triển dựa trên các quyết định và hành động của xã hội bên trong nó. Cuối cùng, mọi người sẽ có thể đi vào metaverse, hoàn toàn ảo hoặc tương tác với các phần của metaverse trong không gian vật lý của họ với sự trợ giúp của thực tế tăng cường.

Một ngày nào đó, metaverse có thể giống như thế giới Oasis hư cấu hào nhoáng trong “Ready Player One” của Ernest Cline. Trước đó, bạn có thể trải nghiệm các trò chơi như Fortnite và Roblox, các nền tảng truyền thông xã hội thực tế ảo như VRChat và AltspaceVR, và các môi trường làm việc ảo như Immersed, để nếm trải hương vị của nhập vai và kết nối trong metaverse. 

Khi những khoảng trống công nghệ ngày càng được lấp đầy và trở nên tương tác với nhau, hãy để ý: một metaverse thực sự kỳ lạ sẽ xuất hiện.